Nga: Việt Nam không thể phụ thuộc vào thủy điện Trung Quốc

Đập thuỷ điện Tam Hiệp của Trung Quốc

Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những vùng châu thổ rộng lớn nhất trên thế giới. Các khu vực của vùng đồng bằng sông Cửu Long một trong những nơi tập trung dân cư đông đúc nhất trong cả nước và có sản lượng nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam.
Để trồng trọt và thu hoạch 50% tổng các loại ngũ cốc Việt Nam, nơi đây đòi hỏi một lượng nước rất lớn. Việc ngăn đập phía thượng nguồn thường xuyên khiến 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long lâm vào tình trạng có nguy cơ hạn hán vào mùa khô.
Việc giảm dòng chảy sông Mekong ra biển chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến môi trường sinh thái của những loài cá nước ngọt quý hiếm, dẫn đến nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng. Ngoài ra, dòng chảy yếu ớt còn dẫn đến giảm lượng phù sa, giảm độ màu mỡ của đất.
Tuy nhiên, nhà khoa học chính trị Nga Grigory Lokshin cho biết rằng, ngoài ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt, trồng trọt và nuôi trồng thủy sản, vấn đề nghiêm trọng hơn là ngày càng có nguy cơ nước mặn xâm thực vào các nguồn nước ngọt.
Khi dòng nước mặn từ biển tràn vào với số lượng lớn do mực nước sông Cửu Long giảm xuống, các cánh đồng lúa cũng sẽ chết vì bị ngập mặn, vùng đất canh tác của nông dân đồng bằng sông Cửu Long sẽ teo tóp dần.
Những vấn đề đó đã được đưa ra thảo luận tại Ủy ban quốc tế đặc biệt nhằm thông qua Chương trình ASEAN về Mekong. Nhưng gốc rễ của vấn đề cụ thể nằm trong việc xây dựng các nhà máy thủy điện ở thượng nguồn con sông này thì vẫn chưa giải quyết được.
Chỉ cách đây một vài ngày Trung Quốc mới đồng ý chuyển cho các quốc gia mà sông Mekong chảy qua ở phần hạ nguồn thông tin về chế độ hoạt động của các nhà máy thủy điện của mình.
Trước đây thông tin này được coi là chiến lược và không được công bố, do đó các nước láng giềng ở hạ nguồn không hề biết được lý do tại sao mực nước sông Cửu Long thay đổi bất thường và không thể chủ động được nguồn nước tưới tiêu và sinh hoạt.
Thế nhưng, chuyên gia Grigory Lokshin cho biết, việc cung cấp những thông tin này hoàn toàn không phải là thuốc chữa bách bệnh, vấn đề mấu chốt là phải ngừng việc xây mới các nhà máy thủy điện, trong tương lai phải từ bỏ nguồn năng lượng này bởi những hậu quả lớn của nó đối với cuộc sống con người.
Sông Mekong là tài sản của cả khu vực chứ không phải của riêng quốc gia nào. Do vậy bất cứ công trình thủy điện nào đều phải có tiếng nói đồng thuận của cả 5 quốc gia. Chính phủ các nước cần phải cùng nhau thảo luận về những ảnh hưởng quá lớn của thủy điện đối với môi trường sống của con người.
Các chuyên gia thủy điện và thủy lợi Trung Quốc cho rằng, họ đã lường trước tất cả các kịch bản và khẳng định là mực nước sông Mekong sẽ không giảm, bởi vì nguồn dự trữ chính của nó là mưa và nước băng tan ở các ngọn núi đầu nguồn ở Trung Quốc.